Từ vụ lúa Hè Thu 2010, bọ phấn trắng đã gây hại nghiêm trọng tại nhiều vùng trồng lúa ở Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) như Long An, An Giang, Tây Ninh với diện tích là 15.462 ha. Tác hại do bọ phấn trắng gây ra là chúng chích hút trên lá, làm cho lá lúa bị vàng úa và gây ra hiện tượng lép hạt. Cây lúa bị bọ phấn trắng gây hại có hiện tượng cổ lá lúa bị co rút “xiết” chặt làm cho bông lúa không trổ thoát ra được hoặc trổ ra được nhưng bị quấn sát vào nhau, cũng làm cho hạt bị lép.
RẦY PHẤN TRẮNG Tên khoa học:Aleurocybotus sp., Aleurodicus sp.
Vòng đời của bọ phấn trắng trung bình 21,93 ngày, gồm 3 giai đoạn: thành trùng, trứng và ấu trùng, trong đó, ấu trùng có 4 tuổi và ấu trùng tuổi 4 được gọi là nhộng giả. Thành trùng bọ phấn trắng có hai cặp cánh màu trắng, khi đậu xếp cánh giống hình mái nhà, kích thước trung bình dài 0,98 mm đối với con cái và 0,83 mm đối với con đực. Mỗi thành trùng cái có thể đẻ trung bình 96,9 trứng, cao nhất có thể lên đến 240 trứng. Tỷ lệ hoàn thành phát triển từ trứng đến trưởng thành đạt tỷ lệ 70,1. Đặc biệt, chúng có khả năng sinh sản đơn tính và cho ra thế hệ sau 100 thành trùng đực.
Trong 4 mức nhiệt độ khảo sát thì bọ phấn trắng sinh trưởng và phát triển tốt nhất khi nuôi ở nhiệt độ 30oC. Cỏ Lục lông Chloris barbata Sw. là ký chủ phụ của bọ phấn trắng. Bước đầu xác định được bọ rùa 8 chấm Harmonia octomaculata Fabricus, bọ rùa đỏ Micraspis discolors Fabricus là thiên địch bắt mồi của thành trùng bọ phấn trắng và ong Encarsia transvena Timberlake là thiên địch ký sinh bọ phấn trắng. Hầu hết các loại thuốc hóa học sử dụng phòng trừ côn trùng hại lúa đều có ảnh hưởng xấu đến ong ký sinh bọ phấn trắng.
Ấu trùng bọ phấn trắng chỉ chích hút nhựa lá làm cho lá bị vàng, trong khi thành trùng bọ phấn trắng có thể làm xoăn một phần lá hay làm cho lá lúa bị co rút và xoắn chặt. Tuy nhiên, chưa phát hiện vi rút trong những cây có triệu chứng xoắn lá. Thí nghiệm lây nhiễm thành trùng bọ phấn trắng trên lúa OM4900 và nếp IR4625 với mật số 30 - 40 con/dảnh ở 30NSS ảnh hưởng tới năng suất lúa và có thể làm giảm năng suất đến 23 – 31% khi lây nhiễm với mật số 60 con/dảnh.
Bọ phấn trắng xuất hiện và gây hại chủ yếu ở giai đoạn lúa đẻ nhánh, gia tăng mật số ở giai đoạn làm đòng hoặc trổ. Chúng phát triển và gia tăng mật số trên giống lúa thơm Jasmine 85 cũng như các giống lúa được lai tạo từ giống lúa thơm Jasmine 85 và giống lúa trồng phổ biến IR50404. Sạ hàng với lượng giống 100-120 kg/ha và sạ lan120 kg/ha có mật số bọ phấn trắng thấp hơn và có năng suất cao hơn so với các nghiệm thức sạ lan với lượng giống 150-250 kg/ha. Lúa cấy có mật số bọ phấn trắng thấp hơn so với lúa sạ. Biện pháp quản lý nước, rơm rạ và cỏ dại trên đồng ruộng chưa thấy ảnh hưởng tới biến động mật số bọ phấn trắng hại lúa.
Biện pháp phòng trị rầy phấn trắng hại lúa:
Để chủ động hạn chế tác hại của rầy cánh trắng nện: Sạ với lượng giống khoảng 100-120 kg/ha, nếu sạ hàng thì khoảng 70-80 kg. Bón phân cân đối giữa đạm lân và kali, không nên bón thừa đạm.
Rầy cánh trắng có rất nhiều loài thiên địch trong tự nhiên như bọ cánh lưới, bọ rùa, bọ xít ăn thịt… Để bảo vệ nguồn thiên địch, không phun thuốc trừ sâu sớm ở đầu vụ. Do rầy cánh trắng có vòng đời ngắn, lại sinh sản nhiều (mỗi con cái có thể đẻ hàng trăm trứng) và phát triển rất mạnh, khi thấy thời tiết nắng nóng, nên kiểm tra ruộng lúa thường xuyên (phải lội hẳn xuống ruộng, kiểm tra kỹ mặt dưới của lá, hoặc khua động bụi lúa để rầy bay lên). Chú ý những ruộng bón thừa đạm, lúa phát triển tốt, những ruộng đang ở giai đoạn đòng - trỗ… Nếu thấy mật số cao và có chiều hướng gia tăng thì phải sử dụng thuốc diệt trừ rầy phấn trăng kịp thời bằng một trong những loại thuốc xông hơi nhẹ hoạc dầu khoáng.....Khi xịt, nhớ đưa vòi xịt xuống thấp phía dưới tán lúa để thuốc có thể tiếp xúc được với rầy, rầy dễ chết hơn.
Sử dụng giống lúa ít nhiễm bọ phấn trắng như OM4218 và nếp IR4625, trồng hoa quanh bờ ruộng, sạ hàng với lượng giống 100-120 kg/ha, bón phân cân đối, sử dụng thuốc sinh học và hóa học chọn lọc đã quản lý tốt bọ phấn trắng hại lúa. Ruộng mô hình áp dụng quy trình quản lý tổng hợp bọ phấn trắng hại lúa tại Long An và An Giang gia tăng và bảo tồn thiên địch của sâu hại lúa; mô hình có mật số bọ phấn trắng thấp hơn so với đối chứng của nông dân.
Thuốc hóa học có chứa hoạt chất Pymetrozin có hiệu lực cao trong việc phòng trừ bọ phấn trắng hại lúa (đạt 70,5 đến 72,6% ở 10NSP) (TS. Nguyễn Thị Lộc, 2019). Sản phẩm SẠCH RẦY 800WG Thành phần hoạt chất: Pymetrozine 600g/kg - Nitenpyram 200g/kg - Special Additives 200g/kg. Công dụng: - Đặc trị: Rầy nâu, rầy xanh, rầy mềm,... - Hoạt chất Nitenpyram tác động mạnh đến hệ thần kinh, làm rầy tê liệt và chết nhanh. - Hoạt chất Pymetrozine với cơ chế 3 khóa, làm cắt lứa rầy lâu tái phát. - Phòng trừ hiệu quả rầy ở mọi lứa tuổi, kể cả rầy cám, rầy trưởng thành và rầy đã kháng thuốc Liều lượng: - Pha 20g cho bình 25 lít nước.
Tuy nhiên, do mật độ cao và trên diện rộng nên dễ bị tình trạng rầy di trú, tái phát lại sau 2,3 ngày phun rất dễ xảy ra. Để giải quyết vấn đề đó bà con nông có thể dân cộng thêm các sản phẩm xông hơi nhằm giúp xua đuổi, giảm mật số rầy di trú như: TUNGCYDAN GOLD (558) 10EC 450ML Công dụng:
- Đặc trị: Sâu đục thân, sâu cuốn lá, sâu keo, sâu phao, rệp sáp,...
- Là thuốc trừ sâu thế hệ mới có tác dụng nội hấp, lưu dẫn mạnh.
- Tác động vị độc và tiếp xúc, phổ tác động xông hơi cực mạnh.
- Hiệu lực cao với các loại sâu hại. Liều lượng:
- Pha 35 - 40ml cho bình 25 lít nước.
Với nhiều công dụng có lợi cho sức khỏe, cũng như đã trở thành 1 gia vị không thể thiếu trong cuộc sống mỗi người, vì vậy ớt có thị trường tiêu thụ rộng lớn. Giá thành của ớt hiện nay cũng tương đối cao, cách trồng và chăm sóc ớt rất đơn giản, thêm vào đó số vốn ít, rủi ro thấp nhưng mang lại hiệu quả kinh tế cao nên hiện nay trồng ớt trở thành mô hình làm giàu ở nhiều địa phương. Giống trồng phổ biến ở Đồng bằng sông Cửu Long có giống Sừng Trâu, Chỉ Thiên, Ớt Búng, Ớt Hiểm. Ở miền Trung có giống ớt Sừng Bò, Chìa Vôi.
Cỏ dại là một trong những đối tượng dịch hại đáng lo ngại, tác hại rất lớn trên ruộng lúa. Cỏ dại không gây ảnh hưởng trực tiếp cho cây lúa nhưng cạnh tranh dinh dưỡng, ánh sáng, nước với cây lúa. Cỏ dại có thể làm giảm năng suất và chất lượng sản phẩm đồng thời làm tăng chi phí sản xuất, gạo không thể xuất khẩu nếu có lẫn hạt cỏ. Ngoài ra, nhiều loại cỏ dại là ký chủ của sâu bệnh hại và còn là nơi trú ẩn, sinh sản của chuột. Cỏ dại còn là cầu nối cho nhiều dịch hại nguy hiểm khác. Để chuẩn bị cho một vụ mùa mới, việc tìm giải pháp quản lý cỏ hiệu quả đầu vụ là một trong những vấn đề được nhiều bà con nông dân quan tâm.
Sâu cuốn lá là loài sâu thường gây hại thành dịch lớn và hại nặng trên nhiều vùng trồng lúa ở nước ta. Sâu thường nở rộ và gây hại nặng trên diện rộng vào các giai đoạn: lúa đẻ nhánh, lúa phân hóa đòng, trổ. Nếu gây hại khi lúa đòng đến trổ sẽ khiến hạt bị lép lửng, mất năng suất. Bên cạnh đó vết thương nơi mép lá còn tạo điều kiện cho nấm, vi khuẩn xâm nhập gây bội nhiễm.
Bắp cải là loại rau màu đang được chiếm ưu thế trong cơ cấu rau màu của nhiều bà con nông dân. Cây cho giá trị dinh dưỡng cao và đươc nhiều người tiêu dùng ưa thích các món ăn được chế biến từ những loại rau này.
Hạt cải bắp nảy mầm tốt nhất ở nhiệt độ 18-20 độ C. Cây phát triển thuận lợi nhất ở 15-18 độ C. Độ ẩm đất thích hợp 75-85%, ẩm độ không khí 80-90%. Đất quá ẩm (trên 90%) kéo dài 3-5 ngày sẽ làm rễ cây nhiễm độc vì làm việc trong điều kiện yếm khí.
Đất: Ưa đất thịt nhẹ, cát pha, tốt nhất là đất phù sa bồi, pH: 5.6 - 6.0.
Do có lượng sinh khối lớn nên cải bắp yêu cầu dinh dưỡng cao. Vì vậy, phải đảm bảo phân bón sao cho cây có trạng thái tốt, chống chịu sâu bệnh và cho năng suất cao.
Tuy nhiên, bắp cải cũng là loại dễ bị sâu bệnh hại tấn công nhất. Đặc biệt là sâu tơ, gây thiệt hại nặng đến vườn rau trồng, làm giảm năng suất cũng như chất lượng của cây bắp cải.
Để hạn chế được thiệt hại do sâu tơ gây ra, mời bà con và bạn đọc theo dõi bài viết dưới đây cách phòng và điều trị sâu tơ hại cây bắp cải.
Cây có múi là loại cây ăn trái có giá trị kinh tế cao. Những năm gần đây, diện tích trồng cây có múi có xu hướng tăng với loài chủ lực như cam sành, cam xoàn, quýt đường, quýt hồng, bưởi, chanh. Tuy nhiên để đảm bảo được năng suất cao, chất lượng ổn định thì ngoài biện pháp xử lý ra hoa, vấn đề quản lý sâu bệnh hại cũng quan trọng không kém. Trong đó sâu vẽ bùa là một trong những đối tượng gây hại nguy hiểm vào giai đoạn chồi non.
BIOCHEM VIỆT Á
BIOCHEM VIỆT Á
